Në Muzeun e Sterjo Spases në fshatin Globoçan të Pustecit, Shqipëri, u shënua sot zyrtarisht fillimi i zbatimit të projektit “SMART4YOU2”, i cili mbështetet nga programi i bashkëpunimit ndërkufitar të Bashkimit Europian. Me një buxhet për projektin në vlerë prej 1.2 milionë euro, në periudhën 30 mujore do të punohet për zhvillimin e potencialit turistik të rajonit ndërkufitar. Projekti është i strukturuar në tre grupe aktivitetesh komplekse për promovimin e trashëgimisë kulturore në Maqedoninë e Veriut dhe Shqipëri.
Ministrja e Kulturës Bisera Kostadinovska-Stojçevska në fjalën e saj theksoi se po fillon një bashkëpunim tjetër domethënës në emër të vlerës së aseteve kulturore të dy vendeve fqinje, përmirësimit të potencialit turistik dhe zhvillimit shtesë ekonomik të këtij rajoni ndërkufitar dhe njohjen, afrimin dhe lehtësimin e komunikimit të përgjithshëm.
“Këtë e bëjmë me mbështetjen e Bashkimit Evropian, përmes programit IPA për bashkëpunim ndërkufitar, dhe me angazhimin e fuqishëm të komunave Manastir dhe Pustec, si dhe Institutit dhe Muzeut Kombëtar – Manastir, Drejtorisë Rajonale për Trashëgimia Kulturore – Korçë dhe Qendra Kulturore Rinore – Manastir”, tha Kostadinovska-Stojçevska. Ajo, në emër të qeverisë maqedonase, përshëndeti përpjekjet e qeverisë së kryeministrit Edi Rama për përmirësimin e të drejtave të maqedonasve dhe shprehu mirënjohjen për mikpritjen e treguar nga kryetari i Pustecit, Pali Kolefski, i vetmi kryetar maqedonas në Republikën e Shqipëris.
“Ne krenohemi me faktin se jemi një vend me nivel të lartë të realizimit të të drejtave të bashkësive etnike dhe integrimit të tyre në shoqëri si depozitë për një Maqedoni stabile, të begatë dhe evropiane. Maqedonasit janë qytetarë besnikë të Republikës së Shqipërisë. Kjo është shtëpia juaj. Këtu ruani dhe zhvilloni veçantinë, kulturën, gjuhën – identitetin maqedonas”, shtoi ministrja e Kulturës. Ajo theksoi se nga këtu duhet të vijë energjia e re e miqësisë edhe më të madhe, fqinjësisë së mirë, e asaj që na afron dhe na çon në shtëpinë e përbashkët evropiane.
“Nevoja për miqësi dhe bashkëpunim është e mirëkuptuar nga qeveria maqedonase dhe ajo shqiptare. Ne ndihmojmë njëri-tjetrin dhe bashkëpunojmë në rrugën drejt integrimit të përbashkët strategjik, Bashkimit Evropian. Të dyja vendet tashmë janë anëtarë të NATO-s”, tha Kostadinovska-Stojçevska.
Projekti “SMART4YOU2” është bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian, në kuadër të Thirrjes së Tretë të programit IPA për bashkëpunim ndërkufitar ndërmjet Maqedonisë dhe Shqipërisë, 2018-2020.
Në grupin e parë të aktiviteteve të projektit do të punohet për përmirësimin e potencialit të pasurive të mbrojtura kulturore, zgjerimin e ofertës turistike, përmirësimin e përvojës së vizitorëve, për të mundësuar qëndrim të zgjatur dhe vizita të përsëritura të vizitorëve, rekomandime pozitive dhe imazhi i përmirësuar i rajonit.
Në Institutin dhe Muzeun – Manastir janë planifikuar disa operacione, duke përfshirë: rindërtimin e hapësirës muzeale dhe vendosjen e ekspozitës së përhershme; rehabilitimi i hyrjes anësore të këtij institucioni kombëtar; rikonstruksioni i oborrit që ndodhet në Muze dhe vendosja e një lapidariumi; instalimi i një ashensori në muze. Do të punohet gjithashtu për vendosjen e imazheve prekëse në ekspozitën e përhershme për të informuar vizitorët me shikim të dëmtuar, si dhe përdorimin e teknologjive të avancuara ndërvepruese në ekspozitën e përhershme të muzeut.
Grupi i dytë i aktiviteteve, duke mbështetur aktivitetet e përbashkëta dhe shkëmbimin e njohurive dhe aftësive ndërmjet ekspertëve dhe studentëve të rinj – konservatorë të ardhshëm, do të mundësojë bashkëpunim afatgjatë në fushën e mbrojtjes së trashëgimisë kulturore mes dy vendeve. Parashikohen këto aktivitete: ndërtimi i shtegut të hyrjes në kishën “Shën. Nëna e Zotit” në ishullin Qytet i vogel, (Mal Grad), në Shqipëri; konservimi i përbashkët i kishës “Shën. Nëna e Zotit” me pjesëmarrjen e konservatorëve nga të dy vendet; mbajtja e Shkollës Verore për Ruajtjen e Trashëgimisë Kulturore, e dedikuar për studentët e artit bashkëkohor nga të dy vendet; shkëmbimi i ekspozitave tematike të segmenteve të ndryshme të trashëgimisë kulturore ndërmjet institucioneve në rajonin ndërkufitar.
Në segmentin e tretë të aktiviteteve të projektit do të punohet në ngritjen e hapësirave për turistët dhe udhëtarët në komunat Manastir dhe Pustec, dedikuar kreativitetit, traditës, sipërmarrjes dhe rrjetëzimit, me qëllim të promovimit të shërbimeve dhe produkteve turistike në rajoni ndërkufitar.
Do të ndërmerren veprime për: rikonstruksionin e objektit ekzistues në oborrin e Shtëpisë së Oficerëve në Manastir dhe ngritjen e “Pit Stop Park” – Manastir si hapësirë për turistët dhe udhëtarët; rindërtimi i shtegut të hyrjes në Muzeun e Shpëtimit të Sterjos dhe instalimi i një porti “lundrues” në fshatin Globoçan, Pustec; zbatimi i disa programeve ndërkufitare për të inkurajuar turizmin.
Ky projekt përfaqëson një lloj vazhdimësie dhe përmirësim të objekteve kulturore dhe njëkohësisht turistike, por edhe vazhdimësi e partneritetit në projektin “SMART-CUL-TOUR”, i cili është zbatuar më parë.