Në “Shtëpinë Evropiane” sot u mbajt forum ndërkombëtar me rastin e 50 vjetorit të miratimit të Konventës së UNESCO-s për mbrojtjen botërore të trashëgimisë kulturore dhe natyrore, ku mori pjesë edhe ministrja e Kulturës Bisera Kostadinovska-Stojçevska.
Në fjalën e saj përshëndetëse, ajo theksoi se Republika e Maqedonisë së Veriut, me nënshkrimin e RSFJ-së së atëhershme, në fakt ishte ndër vendet e para që ratifikoi këtë Konventë të UNESCO-s në Paris.
“Pavarësia jonë nuk e ndaloi as vazhdimësinë, as partneritetin dhe as angazhimin për të ruajtur këtë thesar të çmuar”. Përkundrazi, tha Kostadinovska-Stojçevska. Ajo sqaroi se kjo Konventë është e përshtatshme, zbatuar siç duhet në Ligjin tonë për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore, në Ligjin për Menaxhimin e Trashëgimisë Natyrore dhe Kulturore Botërore të Rajonit të Ohrit, në Planin për Menaxhimin e Trashëgimisë Kulturore dhe Natyrore Botërore të Rajoni i Ohrit dhe në rregulloret tjera ligjore që kanë të bëjnë me mbrojtjen e trashëgimisë kulturore.
Kostadinovska – Stojçevska iu referua gjendjes aktuale me mbrojtjen e trashëgimisë kulturore dhe natyrore të rajonit të Ohrit: “Mund të konstatojmë se përkundër aktiviteteve të ndërmarra, veprimi ynë i përbashkët nuk duhet të ketë intensitet të kënaqshëm në trajtimin e shkaktarëve dhe agjentëve që kërcënojnë rajonin e Ohrit, të hyrë në listën e UNESCO-s si një gjë e rrallë me rëndësi botërore. Të gjithë duhet të veprojmë urgjentisht”, tha ministrja e Kulturës.
Ajo kujtoi se shpella “Burimi i sllatinit”, Kullat e Markut, lokacioni “Kokino” dhe “Sht. Gjorgi” në Kurbinovë, ndërsa “Pyjet e ahut në luginën e Dlabokës së Rekës në masivin malor të Korabit në Mavrovë” janë përfshirë edhe në Listën e Trashëgimisë Botërore si pjesë e së mirës natyrore, transnacionale “Pyjet e lashta të ahut primival të Karpateve dhe rajone të tjera në Evropë”.
“Këto të dhëna po i përsëris për të treguar edhe një herë, sidomos për opinionin vendor se sa të mira dhe bukuri të njohura, të dukshme për botën kemi”, tha Kostadinovska-Stojçevska, e cila shprehu shqetësimin edhe për pamaturinë dhe lakminë e individëve si hajdutët dhe vandalët që shkatërrojnë monumentet dhe gërmuesit e egër që përdhosin vendet.
“Po”. Turizmi është një mik i madh i ekonomisë dhe popullatës vendase, por nuk duhet të lejojmë që, të paktën jo ashtu siç e kuptojnë dhe praktikojnë një pjesë e mirë e njerëzve, të jetë një kërcënim për trashëgiminë kulturore dhe natyrore. Sidomos jo për Ohrin e Strugën, as për Galiçikën e Debrcën. Në mungesë të vetëdijes dhe ndërgjegjes se këto pasuri janë identiteti ynë dhe se trashëgimia kulturore na legjitimon në kontekstin evropian dhe botëror, pikëpamja ime është e fiksuar në politikën e brendshme penale si shpëtim dhe në aplikimin e saj të pakompromis dhe konsekuent”,- shtoi Kostadinovska Stojçevska.
IKOMOS Maqedoni, si pjesë e Këshillit Ndërkombëtar për Monumentet dhe Vendndodhjet – IKOMOS, i cili është organ këshillues i UNESCO-s pikërisht për zbatimin e kësaj konvente, iu bashkua kremtimit të 50 vjetorit të saj, duke shtruar një sërë pyetjesh për diskutim dhe debat: se me cilat sfida përballemi gjatë zbatimit të legjislacionit vendor dhe ndërkombëtar kur bëhet fjalë për ruajtjen e trashëgimisë kulturore dhe natyrore që është me rëndësi globale dhe nëse kemi burimet dhe kapacitetet e nevojshme për t’u përballur me këtë sfidë.
Në forum morën pjesë profesionistë dhe ekspertë ndërkombëtarë nga institucionet dhe organizatat shtetërore kompetente dhe ndërkombëtare, të cilët folën për mbrojtjen dhe menaxhimin e trashëgimisë botërore në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, si dhe për gjendjen e zbatimit të kësaj konvente në vend.
Konferenca, e cila u mbajt me temën “50 vitet e Konventës së Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s: Standardet ndërkombëtare në kontekst kombëtar”, është mbështetur nga Ministria e Kulturës.