Ministri i Kulturës dhe Turizmit, Zoran Llutkov, foli sot në manifestimin kushtuar luftës kundër tregtisë ilegale të trashëgimisë kulturore në Ballkanin Perëndimor, organizuar nga Byroja Rajonale e UNESCO-s për Shkencë dhe Kulturë në Evropë me seli në Venecia dhe zyra e saj “Antena” në Sarajevë.
– Tregtia e paligjshme e mallrave kulturore është problem global që kërkon përgjigje globale, por kërkon edhe bashkëpunim të fortë rajonal, veçanërisht në Ballkanin Perëndimor, ku trashëgimia kulturore është e pasur dhe e larmishme. Prandaj, është e nevojshme që të gjitha vendet e rajonit të bashkohen me të gjitha kapacitetet në dispozicion dhe të bashkëpunojnë në aktivitetet për të kundërshtuar dhe kthyer sendet e vjedhura dhe të eksportuara ilegalisht – tha ministri Llutkov në punëtorinë që filloi në Muzeun e Luftës Maqedonase.
Në fjalën e tij para përfaqësuesve të UNESCO-s, profesorëve, ekspertëve dhe ligjëruesve nga organizata dhe institucione ndërkombëtare dhe vendore, ministri Llutkov theksoi se për Qeverinë dhe për të si Ministër i Kulturës dhe Turizmit, mbrojtja dhe ruajtja e pasurive kulturore të vendit tonë është prioritet kryesor.
Në këtë kontekst, ai kujtoi bashkëpunimin me Republikën e Shqipërisë, ku falë qasjes profesionale dhe të koordinuar të dy vendeve, u kthyen 20 ikonat e hequra ilegalisht nga kishat dhe manastiret maqedonase, të cilat pas një dekade u kthyen atje ku e kanë vendin
– Kjo është një mundësi e shkëlqyer për të diskutuar aspektet e ndryshme të luftës kundër tregtisë së paligjshme të trashëgimisë kulturore, për të rishikuar kornizën ligjore dhe rregulloret që i kanë vendet tona, për të shkëmbyer përvojat dhe praktikat më të mira, me theks në rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar, për rolin e teknologjisë, si dhe për ngritjen e vetëdijes publike për vlerën e trashëgimisë kulturore dhe dëmet e shkaktuara nga tregtia e paligjshme- tha Llutkov.
Jemi të vetëdijshëm, shtoi ai, se duhet bërë ende shumë punë për forcimin e kornizës legjislative dhe për koordinim më efektiv ndërmjet institucioneve shtetërore, komuniteteve lokale dhe partnerëve ndërkombëtarë, si dhe për mjete më të mira për identifikimin, monitorimin dhe kthimin e pasurive kulturore.
Ministri Llutkov u shpreh i bindur se kjo është mënyra e vetme për të mbrojtur dhe ruajtur trashëgiminë kulturore për brezat e ardhshëm.
Të pranishmit mirëpritën gjithashtu Sinisha Seshum dhe Matteo Rosati nga Byroja Rajonale e UNESCO-s për Shkencë dhe Kulturë në Evropë.
Sheshum tha se vetëm me bashkëpunim strukturor dhe të përhershëm në luftën kundër tregtisë së paligjshme të mallrave kulturore mund të parandalohen aktivitetet kriminale jo vetëm mbi trashëgiminë kulturore por edhe mbi identitetet e komuniteteve dhe shteteve në tërësi.
Sipas Rossettit, ngjarja mund të shërbejë si platformë për forcimin e dialogut dhe bashkëpunimit në Evropë dhe është një mundësi e shkëlqyer për të mësuar dhe punuar së bashku për t’u bërë mbrojtës më të mirë të trashëgimisë sonë kulturore.
Në ngjarjen pesëditore, ligjërues dhe trajnues do t’i ndajnë njohuritë dhe përvojat e tyre me pjesëmarrësit nga UNESCO, Komisioni Evropian, UNIDROIT, Zyra e OKB-së për Drogë dhe Krim (UNODC), Organizata Botërore e Doganave (WCO), Këshilli Ndërkombëtar i Muzeve (ICOM), INTERPOL, EUROPOL, EUROJUST dhe Këshilli i Evropës, si dhe nga forca të specializuara policore dhe agjenci të tjera, duke përfshirë Komandën e Karabinierëve për Mbrojtjen e Pasurive Kulturore (Itali), Zyrën Kryesore për Luftimin e Trafikimit të Paligjshëm të Pasurive Kulturore – OCBC (Francë), Policinë Kombëtare Turke, Guardia Civil dhe prokurorinë spanjolle.