Во Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ денеска беше претставен целосно завршениот проект за дигитализација на сите картотеки, со што дигитализирани и трајно заштитени се пет милиони ливчиња, јазични записи грижливо и посветено собирани со децении на терен од вработените во Институтот, од бројни истражувачи, студенти и вљубеници во јазикот.
Проектот се реализира во годината кога се одбележува 70 години од основањето на Институтот за македонски јазик и 120 години од излегувањето на книгата „За македонцките работи“ од Крсте Мисирков.
Министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска посочи дека со овој комплексен проект, кој се реализираше со средства на Министерството за култура и Владата преку Фондот за иновации и технолошки развој, направен е историски зафат за да се спаси непроценливо богатство.
„Проектот за дигитализација на картотеките во Институтот за македонски јазик е макотрпен, но исклучително важен потфат, патриотизам манифестиран со дела. На дело покажавме што значи вистинска заштита на македонскиот јазик и историја, заштита на македонскиот идентитет и зачувување на ова јазично духовно богатство за идните генерации“, рече Костадиновска-Стојчевска.
Таа додаде дека на овој начин им оддаваме почит и на генерациите ентузијасти, македонисти, истражувачи на јазикот, чуватели на нашиот идентитет.
„Дигитализацијата, како трајна заштита на нематеријалното културно наследство, останува наш врвен приоритет. Ние сме должни да ги заштитиме нашата култура и историјата на нашиот јазик. Преку овој проект, тоа и го правиме“, нагласи Костадиновска-Стојчевска.
На настанот се обрати и претседателот на Владата, Димитар Ковачевски кој истакна дека македонскиот јазик е нашиот идентитет, нашата гордост и срцето на нашата нација, кој треба да го негуваме, заштитиме и пренесуваме на следните генерации како наше најголемо духовно и културно наследство.
„Во таа насока, со дигитализација на македонски записи во изворен облик, со овој проект успеавме трајно да зачуваме од уништување над 5 милиони записи со стари македонски зборови, дијалекти и записи, кои се дел од нашето духовно богатство. Овие записи со изворни македонски зборови и изрази, од периодот 14 и 15 век, се внимателно собирани и чувани со особена грижа, љубов и почит кон нашиот мајчин, македонски јазик, со цел да се зачува неговата автентичност и традиција, која и ние ја продолжуваме понатаму на нашите поколенија“, рече Ковачевски. Тој додаде дека културното наследство на македонскиот јазик е аманет со кој треба да се гордееме бидејќи само преку негувањето и зачувувањето на нашиот јазик и неговата изворна содржина, ќе може да го зачуваме и сопствениот идентитет, за кој се избориле генерациите пред нас, а нам нѝ е оставен како завет од кој не смее да се откажеме.
Директорката на Институтот за македонски јазик, Елена Јованова-Грујовска, пак, истакна дека ова е исторски момент за Институтот за македонски јазик затоа што на овој начин ексцерпираните материјали со кои се полни картотеките конечно се дигитализирани и овековечени.
„На овој начин, оваа генерација лингвисти во Институтот за македонски јазик се погрижи трудот на основачите и на сите колеги да биде зачуван и достапен за лингвистичката јавност“, нагласи Јованова-Грујовска. Таа додаде дека и целокупното творештво на Блаже Конески е дигитализирано и се наоѓа во картотеката на Толковниот речник.
Директорот на Фондот за иновации и технолошки развој (ФИТР), Фестим Халили,
истакна дека станува збор за проект на дигитална трансформација со кој радикално ќе се промени пристапноста и заштитата на изворите на македонскот јазик. Тој потсети дека проектот е кофинансиран од Министерството за култура и од Фондот за иновации со 14 милиони денари.
Презентацијата на дигитализираниот материјал ја извршија претставниците на Архивскиот дата центар „Инбокс“ кои го реализираа процесот на скенирање и архивирање на картотеките.